Znamiona pod kontrolą czyli o diagnostyce i profilaktyce znamion barwnikowych
Znamiona barwnikowe posiada większość z nas – są to najczęściej pieprzyki lub piegi. Przy codziennej higienie i pielęgnacji skóry możemy zapominać o tym, że skóra ze znamionami wymaga większej uwagi.
Profilaktyka w przypadku znamion barwnikowych
Odpowiednie dbanie o skórę ze znamionami znacznie obniży ryzyko wystąpienia zmian złośliwych. Codzienna kąpiel, nawilżanie lub balsamowanie skóry to podstawowe czynności, jednak warto pamiętać również o działaniu zapobiegawczemu. Osoby, których skóra pokryta jest piegami, większą ilością pieprzyków lub znamion nietypowych, powinny unikać nadmiernego opalania się. Podczas kąpieli słonecznych należy stosować kremy z filtrem i nosić ochronną odzież.
Zbyt częste opalanie pieprzyków lub podrażnienie skóry w miejscu, w którym znajdują się znamiona barwnikowe, może doprowadzić do wystąpienia zmian chorobowych. Promieniowanie UV jest częstą przyczyną czerniaka.
Regularne badanie znamion
Znamiona skórne przybierają różne formy. Ich rozmiary, zabarwienie, miejsce na ciele oraz częstotliwość występowania to czynniki, które należy nie tylko obserwować, ale i badać. Badanie znamion jest wskazane przez lekarzy przynajmniej raz do roku. Częstsze badania powinny wykonywać te osoby, u których występują piegi, zmiany skórne o nietypowym kształcie lub zabarwieniu. Specjalistyczne badanie powinny wykonywać także osoby korzystające z solarium lub często opalające się. Istotnym wskazaniem jest także nowotworów skóry w rodzinie.
Jeśli zauważymy u siebie znamię barwnikowe, warto zasięgnąć porady u specjalisty. Dermatolog określi typ znamienia, przeprowadzi badanie dermatoskopowe i przeprowadzi wywiad. Wizyta u lekarza jest konieczna szczególnie wtedy, gdy znamię zmienia barwę, rozmiar lub strukturę.
Jak wygląda badanie?
Badanie znamienia polega na wykorzystaniu kamery, którą przykłada się do miejsca ze zmianą barwnikową. Dzięki temu możliwe jest dokładne określenie wielkości i kształtu zmiany, jej kolorytu oraz struktury. Czas trwania może być różny, w zależności ile mamy znamion, jednak zazwyczaj badanie wideodermatoskopowe nie przekracza godziny. Po badaniu, lekarz przedstawia diagnozę oraz dokładny opis zmiany.
Specjalista zdiagnozuje również typ znamienia oraz określi, czy dotyczy nas ryzyko nowotworowe. Wówczas zostaje podjęta decyzja o regularnej kontroli lub usunięciu znamienia.
Każdy z nas powinien regularnie badać stan swojej skóry, niezależnie od tego ile mamy znamion. Badanie pozwala wykryć chorobę – im częściej się badamy tym lepiej, ponieważ wówczas szansa na wykrycie ewentualnej zmiany jest większa. Wykonywanie badania wideodermatoskopowego umożliwia wykrycie choroby we wczesnym stadium, co z kolei pozwala na skuteczne wyleczenie zmiany.
Kiedy należy usunąć znamię?
Usuwanie znamion barwnikowych przeprowadza się w celu wyeliminowania chorej tkanki lub w celach estetycznych. Często, zabiegi wykonuje się w okolicach twarzy, szyi lub dekoltu. Kiedy usunięcie znamienia jest konieczne?
Znamiona barwnikowe trzeba usunąć w przypadku umiejscowienia, które może stanowić ryzyko. Są to okolice karku, ramion, środkowa część pleców oraz okolice skóry nosa i oczu. Dodatkowo, pieprzyki należy usunąć jeśli znajdują się pod pachami, na kolanach i łokciach, na głowie czy w miejscach intymnych. Konieczność wykonania zabiegu jest podyktowana ryzykiem częstych otarć czy ekspozycji na promieniowanie słoneczne.
Dodatkowo, znamiona barwnikowe należy usunąć wówczas, gdy lekarz sklasyfikuje zmianę na podstawie czynników takich jak asymetria, nierówny brzeg pieprzyka, czarny kolor znamienia, wielkość przekraczająca 6 mm oraz powiększanie się zmiany.
Sposoby na usuwanie znamion barwnikowych są dobierane indywidualnie do potrzeb pacjenta i do stanu znamienia. Obecnie, wykorzystuje się metodę laserową, kriochirurgię (metoda wymrażania) oraz chirurgiczne usunięcie znamienia.