Zdalna aktywizacja społeczności lokalnych – czy to możliwe?
Aktywizowanie społeczności lokalnej do wspólnego działania i osiągania celów to zdecydowanie jedno z trudniejszych, a zarazem ważniejszych wyzwań współczesnego świata. Ludzie zajęci rozwojem własnej kariery i życia osobistego coraz rzadziej korzystają z możliwości, jakie niesie angażowanie się w lokalną społeczność. Choć w środowisku lokalnym pojawią się wspólne cele, zaangażowanie zupełnie obcych sobie ludzi w zbudowanie lepszych więzi i działanie w kierunku tego celu może okazać się niełatwe. Na czym polega aktywizacja społeczności lokalnej, w jaki sposób można aktywizować różne grupy społeczne w obrębie jednej społeczności lokalnej i w jaki sposób działać w czasach pandemii i dystansu społecznego?
Czym jest aktywizacja społeczności lokalnej?
Działania mające na celu aktywizację społeczności lokalnej to przede wszystkim różnego rodzaju inicjatywy, programy, warsztaty i spotkania skupione na odnajdywaniu wspólnych cech i zainteresowań pomiędzy ludźmi jednej społeczności. Działania można realizować w skali małego osiedla domków jednorodzinnych lub bloków, określonej dzielnicy miasta, wśród społeczności zamieszkującej dane miasto czy wieś, a także w skali regionu. Cechą wspólną łączącą osoby zaangażowane w projekty ma być przynależność do danego obszaru geograficznego oraz chęć reprezentowania go lub walki na rzecz celów, które przyniosą korzyści dla ogółu społeczności lokalnej w danym obszarze. Aktywizację społeczności lokalnej można rozumieć także przez zaangażowanie jednostek w działanie na rzecz określonej grupy przynależącej do lokalnej społeczności, czego przykładem mogą być inicjatywy wsparcia osób starszych mieszkających w sąsiedztwie czy wsparcia dla rodzin poszkodowanych w wypadkach lub zdarzeniach losowych.
Działania na rzecz aktywizacji społeczności lokalnej – jak zintegrować ze sobą różne grupy społeczne?
Sposoby aktywizacji i integracji społeczności lokalnej mogą być różne, w zależności od celu jaki zostanie obrany oraz działań, w jakie lokalna społeczność chce realnie się zaangażować. Jeśli celem jest sama aktywizacja społeczności, dobrymi przykładami działań będą różnego rodzaju warsztaty i zajęcia, wydarzenia kulturowe oraz spotkania integracyjne, na których można będzie rozwijać nowe hobby, zdobywać wiedzę i rozerwać się. Ważnym elementem wielu takich działań będzie jednak aspekt lokalny – nie chodzi o to, by zorganizować wyjścia do kina dla całego osiedla, ale by poprzez wyjście zainicjować integrację i aktywizować społeczność, budując podstawy do podejmowania bardziej konkretnych działań.
Do realizacji wspólnych celów na poziomie lokalnym motywują potrzeby, dlatego działania społeczności lokalnej powinny skupiać się na próbach poprawy codziennego życia całej grupy. W przypadku osiedli aktywizacja często skupia się na podejmowaniu wspólnych działań i samodzielnym tworzeniu placów zabaw dla dzieci, akcji sprzątania okolicy, pomocy osobom starszym, a nawet wspólnej rywalizacji w konkursach na najpiękniejsze osiedle. Zaszczepienie w takich grupach poczucia pewnej wspólnoty i skupienia na łączących jednostki potrzebach przynosi często zaskakujące efekty.
Przeniesienie aktywizacji społeczności lokalnej do Internetu – wyzwanie na miarę XXI wieku
W okresie pandemii koronawirusa programy aktywizacji lokalnej społeczności ucierpiały, często przez brak możliwości spotykania się i wspólnej pracy nad różnego rodzaju projektami. Jednocześnie jednak nowe okoliczności pokazały możliwość wykorzystania Internetu do zdalnej aktywizacji i podejmowania zupełnie nowych działań mających na celu zbliżenie do siebie grup społecznych zamieszkujących określony obszar. Zmianom uległy wspólne cele i motywacje działania, ale idea pozostała niezmieniona. Przykładów rozwiązań, jakie lokalnym społecznościom udało się wdrożyć na przestrzeni pierwszych trzech kwartałów 2020 roku jest wiele – wspólne szycie maseczek, zorganizowane zakupy dla osób starszych, pomoc przy wyprowadzaniu zwierząt, spotkania i warsztaty kulturowe prowadzone w formie zdalnych zajęć i wideokonferencji. W przypadku niektórych działań trzeba było podjąć dodatkowe kroki, by ułatwić wszystkim uczestnictwo w aktywizacji i nie izolować niektórych grup społecznych.
O ciekawych przykładach sprawnego wykorzystania Internetu jako miejsca integracji społeczności lokalnej można przeczytać w artykule Zdalni do animacji, opowiadającym o działaniach podjętych przez FOSa – Federację Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Dzięki warsztatom, prezentacjom online, przygotowanym artykułom, spotkaniom i instruktażom udało się utrzymać sprawność działań prowadzonych na rzecz aktywizacji i animacji społeczności lokalnej, nawet w trudnych czasach pandemii.
