Skąd się wzięła kaligrafia i dlaczego przeżywa swój renesans?
Piękne, odręcznie wypisane zaproszenia ślubne, niepowtarzalne kartki urodzinowe, odręcznie pisane listy – sztuka kaligrafii od zawsze cieszyła się wśród ludzi dużym uznaniem i popularnością jako jedna z pozornie łatwiejszych, ale w rzeczywistości wymagających solidnej pracy form artystycznych. Sztuka pięknego pisania, bo tak często się do niej odnosimy dominowała w czasach, kiedy nie istniało jeszcze słowo drukowane, odchodząc powoli zapomnienie wraz z wynalezieniem druku. Regularnie co kilka lat człowiek wraca jednak do kaligrafii i dziś, dzięki utalentowanym dłoniom wielu twórców na całym świecie możemy po raz kolejny doceniać piękno słowa pisanego. Skąd właściwie wzięła się kaligrafia i dlaczego przeżywa dziś swój renesans?
Czym właściwie jest kaligrafia?
Według słownikowej definicji, kaligrafia jest sztuką polegającą na umiejętności pięknego, poprawnego i starannego pisania nie tylko dla celów praktycznych, ale i przede wszystkim estetycznych. Historia kaligrafii sięga niemalże tak daleko, jak historia samego słowa pisanego, dlatego też przez lata powstało wiele zupełnie różnych odmian i form kaligrafii bazujących nie tylko na odrębnym charakterze pisma ludzi, ale też odzwierciedlających charakter czasów, w jakich powstały. Kaligrafia to jednak nie tylko płynne i estetyczne słowa, ale też liczne ornamenty i zdobienia sprawiające, że ze zwykłego pisma użytkowego stworzyć można prawdziwe dzieła sztuki.
Krótka historia kaligrafii
Początki kaligrafii można z łatwością prześledzić aż do końcówki epoki prehistorycznej, kiedy to wynaleziono pierwsze pisma i odkryto, że mogą one służyć także celom estetycznym. Kaligrafia wtedy nie była oczywiście pięknym pismem kojarzonym dziś – trudno o ciągłość linii czy płynność podczas rzeźbienia w glinie, kamieniu, czy malowaniu na ścianach jaskiń. W momencie wynalezienia papirusu, pergaminu, a w końcu papieru kaligrafia zaczęła przeradzać się jednak w prawdziwą sztukę. Jej wygląd przez wieki zawsze odzwierciedlał charakter ówczesnej epoki i rozwój piśmiennictwa – pismo tworzono na różnorodnych materiałach, z użyciem różnorodnych narzędzi i w coraz to bardziej różnorodnych językach, co za każdym razem nadawało pismu niepowtarzalnego charakteru. Na charakterystyczne cechy i rolę kaligrafii w historii wpłynął też znacznie analfabetyzm i stopniowe nabywanie przez ludzi umiejętności pisania – piękne pismo było uznawane kiedyś za święte, stosowane wyłącznie przez mnichów tworzących manuskrypty czy wielkich uczonych spisujących księgi i historie. Im więcej ludzi zaczęło się nim posługiwać, tym mniejszą wagę zaczęto przykładać do estetyki pisma, a skupiano się przede wszystkim na szybkim i skutecznym przekazaniu informacji. Kaligrafia została wówczas uznana w pełni za sztukę, którą zajmują się jedynie wybrani.
Kaligrafia – sztuka, która niespodziewanie powraca do łask
Dziś coraz bardziej odchodzimy od pisma odręcznego, zastępując je drukiem i treścią wirtualną wszędzie tam, gdzie to tylko możliwe. Człowiek to jednak istota przywiązana do historii i tradycji, od czasu do czasu tęskniąca za przeszłością. To właśnie przesyt słowa drukowanego i tęsknota za sztuką, jaką było pisanie odręczne sprawiła, że coraz więcej osób podejmuje dziś próby nauki kaligrafii. Dużą popularnością cieszy się przede wszystkim tak zwana kaligrafia nowoczesna, charakteryzująca się ciągłością linii i płynnością typową dla kaligrafii, a jednocześnie pewnym powiewem nowoczesności i swoistym chaosem. Dzisiejsza wersja kaligrafii jest z pewnością odzwierciedleniem czasów, w jakich żyjemy – ucieczką od masowej cyfryzacji i swoistym hołdem dla sztuki pięknego pisania.
Narzędzia pracy kaligrafa
Kto może bawić się w kaligrafię? Właściwie każdy, i za pomocą wszystkiego – ludzie kaligrafują gęsimi piórami zatopionymi w atramencie, ale także pędzlami, naostrzonymi ołówkami, czy piórami wiecznymi. Oczywiście to właśnie od wybranego rodzaju stalówki czy narzędzia zależał będzie ostateczny wygląd tworzonych liter i słów – stalówki ścięte szeroko pozwolą na pracę w stylu średniowiecznym, te ścięte ostro na nadanie pismu bardziej nowoczesnego charakteru. Ważne jest jedno – próbowania własnych sił w każdym stylu jest najlepszym sposobem na odkrycie swojego kaligraficznego „ja” – nawet tutaj można mieć swój indywidualny, niepowtarzalny styl! Pamiętaj o jednym – szukając stalówek kieruj się do profesjonalnych sklepów plastycznych, gdzie nie tylko znajdziesz ich szeroki wybór, ale też skorzystasz w razie potrzeby ze specjalistycznej pomocy.