Kiedy może nastąpić wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka?

Dziecko to dla wielu osób cel w życiu i jedno z większych marzeń. Warto jednak pamiętać, że tego typu decyzja musi być odpowiednio przemyślana, a rodzice muszą mieć świadomość tego, że wychowywanie dziecka wiąże się z ogromnym poświęceniem i wieloma obowiązkami.

Kwestie te regulowane są również przez obowiązujące w Polsce prawo, które jasno mówi, że rodzice mają obowiązek zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb swoich dzieci niezależnie od ich wieku. Z tego względu w sytuacji, gdy na przykład dochodzi do rozpadu małżeństwa rodzice dzieci napary dostarczać nim odpowiednie środki, aby mogły się one utrzymać w sytuacji, gdy nie mogą tego zrealizować własnymi siłami. Warto więc wiedzieć czym jest obowiązek alimentacyjny, w jakich sytuacjach on wygasa oraz takich formalności należy dopełnić w tym zakresie?

Czym jest obowiązek alimentacyjny?

Obowiązek alimentacyjny to kwestia, która jest uregulowana poprzez przepisy zawarte w art. 128 – 144 Ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Zgodnie z nim obowiązek alimentacyjny wynika wprost z pokrewieństwa między danymi osobami, a także z innych więzi o charakterze osobistym, z którymi przepisy te wiążą jego istnienie. Z tego względu można powiedzieć, że obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Jednak jakie obowiązki narzucają te przepisy?

Celem obowiązku alimentacyjnego jest dostarczenie przez zobowiązanego środków utrzymania — czyli środków niezbędnych do zaspokojenia podstawowych potrzeb — uprawnionemu, czyli osobie, która nie jest w stanie zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb własnymi siłami. Najczęściej odnosi się to do dzieci oraz rodziców, których obowiązkiem jest zaspokojenie potrzeb i odpowiednie wychowanie swojego potomstwa.

Do podstawowych potrzeb zaliczyć można między innymi wyżywienie, utrzymanie, mieszkanie, leczenie czy też zakup różnego rodzaju środków higieny osobistej, odzieży i obuwia. Warto zaznaczyć, że przepisy o obowiązku alimentacyjnym mają charakter bezwzględnie obowiązujący, co oznacza, że obowiązek ten powstaje z mocy prawa i jest niezależny od woli stron.

W jakich sytuacjach wygasa obowiązek alimentacyjny?

Każdy rodzic wobec mojego dziecka ma obowiązek łożenia na jego utrzymanie i wychowanie. Obowiązek ten zazwyczaj jest w pewien sposób ograniczony w czasie i trwa tak długo, jak dane dziecko nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W powszechnej opinii przyjęło się, że obowiązek alimentacyjny wobec dziecka wygasa wraz z osiągnięciem przez nie pełnoletności. W rzeczywistości jednak przepisy mówią zupełnie coś innego i nie przewidują one wieku, po którego osiągnięciu rodzice nie muszą już płacić alimentów. Oznacza to, że również w przypadku pełnoletnich dzieci obowiązek alimentacyjny może mieć miejsce.

Co do zasady ubieganie się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego możliwe jest dopiero po osiągnięciu pełnoletności przez dziecko, ponieważ trudno przyjąć istnienie przesłanek do tego, aby przestać płacić w przypadku dzieci niepełnoletnich. Z tego względu obowiązek alimentacyjny może zostać uchylony w sytuacji, gdy:

• dziecko jest w stanie samodzielnie się utrzymać,
• uprawniony posiada majątek, który pozwala mu na samodzielne utrzymanie się,
• rodzic płacący alimenty ma obecnie trudną sytuację finansową, która uniemożliwia mu płacenie na rzecz utrzymania dziecka,
• dziecko nie dokłada żadnych starań, aby samodzielnie się utrzymywać,
• żądanie alimentów jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego.

Warto pamiętać, że żaden z tych przypadków nie oznacza automatycznego uchylenia obowiązku alimentacyjnego. Każda sytuacja musi być indywidualnie rozpatrywana przez sąd i tylko ten organ może decydować o uchyleniu obowiązku alimentacyjnego wobec danej osoby.

Jakich formalności należy dopełnić w tym zakresie?

Chcąc ubiegać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, warto zapoznać się z tym, co mówi na ten temat prawo rodzinne. Szczecin to jedno z miast, w którym funkcjonuje wiele kancelarii adwokackiej, mających doświadczenie w tego typu kwestiach. Sprawa toczy się w postępowaniu procesowym, a jej zainicjowanie wymaga złożenia odpowiedniego pozwu. Sądem, który jest właściwy do rozpoznania tego typu sprawy, jest sąd znajdujący się w miejscu zamieszkania pozwanego. Pozew ten powinno się skierować do wydziału rodzinnego Sądu Rejonowego.

Warto pamiętać o tym, że wniesienie pozwu podlega opłacie, a w sytuacji, gdy sąd nie stwierdzi przesłanek do uchylenia w całości obowiązku alimentacyjnego, rodzic może ubiegać się również o obniżenie alimentów.