Jak leczyć skoliozę?
Nieleczone wady postawy mogą w przyszłości doprowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych, które zazwyczaj nawet nie kojarzą nam się ze skrzywieniem kręgosłupa. Ponieważ usunięcie lub zmniejszenie deformacji na późniejszym etapie jest bardzo ciężkie i czasochłonne, ogromne znaczenie ma jej wczesne wykrycie. Jak leczyć skoliozę? Co zrobić, aby zachęcić dzieci do ćwiczeń?
Co to jest skolioza?
Wbrew powszechnemu przekonaniu skolioza nie jest wadą postawy, lecz chorobą narządu ruchu, którą można potwierdzić dopiero na podstawie zdjęcia rentgenowskiego. Kąt skrzywienia kręgosłupa powinien wówczas wynosić minimum 10 stopni. Jeśli wartość ta jest mniejsza, mówimy o tzw. postawie skoliotycznej, którą najczęściej da się zauważyć już na pierwszy rzut oka dzięki charakterystycznym objawom, takim jak nierówne łopatki. W przypadku skoliozy problem może być znacznie bardziej poważny. Skrzywieniu bocznemu kręgosłupa towarzyszą tu zmiany w płaszczyźnie poprzecznej oraz strzałkowej, które u niektórych pacjentów mogą być jednak ledwie dostrzegalne. Deformacja może pogłębiać się szczególnie w okresie szybkiego wzrostu dziecka. Co ją powoduje?
Skolioza – przyczyny i czynniki ryzyka
Na wady postawy szczególnie narażone są dzieci, które nie są aktywne fizycznie, zbyt mało czasu spędzają na świeżym powietrzu, prowadzą siedzący tryb życia lub przebyły urazy w obrębie narządu ruchu. Niekorzystne dla ich sylwetki ciała będzie m.in. długie spędzanie czasu przy komputerze z monitorem ustawionym pod skosem lub wykonywanie prostych, codziennych czynności w nieprawidłowej pozycji ciała. Jakie natomiast są przyczyny skoliozy? U kogo może się pojawić?
Warto pamiętać, że skolioza znacznie częściej rozwija się u dzieci niż dorosłych. W grupie ryzyka znajdują się nawet pacjenci do trzeciego roku życia, u których często diagnozuje się tzw. skoliozę wczesnodziecięcą. Ogólnie choroba może mieć albo charakter wrodzony, albo nabyty. Jej rozwojowi sprzyja wówczas m.in. nierówna długość kończyn, przepuklina krążka międzykręgowego, dystrofia mięśniowa lub porażenie mózgowe. Często jednak nie udaje się ustalić jej przyczyn. Mówimy wtedy o skoliozie idiopatycznej. Szacuje się, że skolioza o nieznanej etiologii stanowi nawet 80% wszystkich przypadków.
Jak leczyć skoliozę?
Skutki ignorowanej choroby, takie jak ból, mniejsza wydolność lub problemy ginekologiczne u kobiet, ujawniają się zazwyczaj dopiero po latach. Mogą one wystąpić również u osób z mniej zaawansowanym skrzywieniem, szczególnie jeśli prowadzą one siedzący tryb życia i nie uprawiają regularnie aktywności fizycznej. Jak leczyć skoliozę?
- Ogromne znaczenie będzie mieć między innymi wiek pacjenta, a także typ deformacji, jej wielkość i tempo progresji. Obserwacja oraz częste badania kontrolne mogą być konieczne do ustalenia, czy kręgosłup nadal się zakrzywia oraz jakie środki najlepiej przedsięwziąć.
- Na późniejszym etapie zalecane jest m.in. noszenie gorsetów, które zapobiegają pogorszeniu jego stanu, a następnie leczenie operacyjne.
- Podstawą nieinwazyjnego leczenia skoliozy również u najmłodszych są jednak metody fizjoterapeutyczne. Rehabilitacja, ruch oraz ćwiczenia asymetryczne koniecznie muszą być dopasowane indywidualnie do skrzywienia.
Ponieważ na wczesnym etapie choroby nie pojawiają się wyraźne dolegliwości, które mogłyby przeszkadzać w codziennym funkcjonowaniu, problem często jest zauważony dość późno. Rodzice umawiają się na wizytę u specjalisty dopiero wtedy, kiedy zmiany okazują się już mocno widoczne. Tymczasem ogromne znaczenie ma wczesne podjęcie leczenia skoliozy. Najlepiej rozpocząć je właśnie wtedy, kiedy układ ruchu wciąż jest podatny na ćwiczenia korekcyjne. Znacznie większe będą wówczas szanse na wyleczenie lub znaczną korekcję.
Nie oznacza to jednak, że nie istnieją metody, które mogą przynieść poprawę osobom dorosłym. W zależności od potrzeb oraz sytuacji pacjenta najważniejsze jest wówczas, aby wyleczyć ból kręgosłupa oraz upewnić się, że deformacja nie zacznie się pogłębiać.
Leczenie skoliozy u dzieci – turnusy rehabilitacyjne
Fizjoterapia, które może trwać naprawdę długo, będzie wymagać od rodziców oraz najmłodszych pacjentów zaangażowania, cierpliwości i wytrwałości. Zazwyczaj na samym początku trzeba delikatnie zachęcić je do regularnych, sumiennych ćwiczeń. Należy to jednak zrobić w taki sposób, aby dziecko nie straciło motywacji, a rehabilitacja nie kojarzyła się z przykrymi, negatywnymi doświadczeniami. Jak w przyjemny sposób rozpocząć leczenie skoliozy u dzieci?
Pomocne mogą być przede wszystkim ćwiczenia wykonywane w niewielkiej grupie rówieśników, którzy zmagają się z podobnym problemem. Turnus rehabilitacyjny dla dzieci nad morzem to dobry sposób, aby wprowadzić je do codziennych ćwiczeń i utrwalić zdrowe nawyki, a jednocześnie budować szczęśliwe wspomnienia, które dodadzą sił w szczególnie trudnych chwilach. Jak on przebiega i czego można się spodziewać? Więcej informacji znajdziesz w zakładce: Turnus rehabilitacyjny w Gdańsku.